Wat is krijtverf? Is het magisch of toch niet?

Krijtverf (chalk paint) heeft definitief de wereld van de meubelverf veroverd. Krijtverf wordt ook gebruikt in veel andere ecologische en duurzame projecten.

In dit artikel gaan we dieper in op dit fenomeen, hoe het wordt gemaakt en waar je op moet letten als je het koopt.

Het is het belangrijk om te weten van welke ingrediënten krijtverf is gemaakt.

Hierover bestaat nog steeds veel verwarring en van tijd tot tijd verschijnen er hele vreemde verhalen over verf in het algemeen en krijtverf in het bijzonder.

Wij produceren zelf, Autentico Vintage, al bijna 20 jaar krijtverf van hoge kwaliteit en om aan alle onduidelijkheid een einde te maken, geven we je hieronder graag meer uitleg.

In het algemeen bestaat verf uit de volgende vijf ingrediënten:

1. Pigmenten: Dit zijn de kleurstoffen die verf zijn uiteindelijke kleur geven. Er zijn organische, anorganische en kunstmatige pigmenten. Het zou te lang duren om hier nu in detail op in te gaan. Binnenkort schrijven we een ander artikel over dit onderwerp. Kleuren kunnen echter zeer complex zijn om te maken. Bij Autentico gebruiken we vaak wel zes verschillende soorten pigmenten om een bepaalde kleur te verkrijgen.

2. Vaste stoffen/vulstoffen: Dit zijn niet alleen stoffen die de verf “body” geven, maar ze spelen ook een zeer belangrijke rol in de uiteindelijke kwaliteit en uitstraling van de verf.

3. Bindmiddel: dit is de “lijm” die alle bestanddelen van de verf bij elkaar houdt. Het bindmiddel speelt ook een doorslaggevende rol bij de vorming van de film tijdens het verdampen van water (de drager, zie punt 4).

4. Drager/oplosmiddel: Zorgt ervoor dat het pigment, bindmiddel en de vaste stof uit het blik het oppervlak bereiken. Deze verdunner is uiteraard erg belangrijk en in krijtverf wordt hiervoor uiteraard alleen water gebruikt.

5. Additieven: Dit zijn middelen om bacteriegroei in het verfblik te voorkomen, maar ook stoffen die andere ongewenste reacties in het industriële verfproductieproces tegengaan.

Wat maakt krijtverf zo speciaal?

Er zijn twee belangrijke ingrediënten in krijtverf: de vaste stof of vulstof en het bindmiddel. Daarnaast is de verhouding tussen de vaste stof en de drager (water) belangrijk. Dit is waar grote verschillen in kwaliteit te zien zijn. Dat wil zeggen, de kwaliteit, het eindresultaat. Voor de verffabrikant, maar ook voor de klant. Onze klant.

Als je aan krijtverf denkt, verwacht je dat er krijt in zit.

Dat klopt. Een goede krijtverf gebruikt krijt ofwel calciumcarbonaat als vulmiddel. Krijt is perfect voor dit doel, omdat het een hoog vulstofgehalte heeft en na droging een poederachtig resultaat geeft.

Helaas worden uit kostenoverwegingen maar al te vaak andere, soms goedkopere vulmiddelen gebruikt. De meest voorkomende zijn bariumsulfaat en kaolien. Als er geen krijt als vulmiddel wordt gebruikt, kan er natuurlijk niet van krijtverf worden gesproken. Helaas gebeurt dit maar al te vaak en je vindt ze vaak terug in discountwinkels. Bij Autentico gebruiken we ongeveer 35% puur fijn krijt in Autentico Vintage Krijtverf. Een echte krijtverf.

Eigenlijk is het bindmiddel dat in krijtverf wordt gebruikt net zo belangrijk. Een echte krijtverf droogt poederachtig en poreus op. Dit is nodig voor allerlei decoratieve technieken. Denk aan schuren om onderliggende lagen zichtbaar te maken of om te verouderen en scheurtjes te creëren. Dit zou niet werken met een heel sterk bindmiddel. De truc is dus om een balans te vinden tussen de dekkingsgraad, het poederige uiterlijk en de doorlaatbaarheid van het bindmiddel. Deze combinatie bepaalt of het echte krijtverf is.

Tot slot is er nog een factor die de kwaliteit van krijtverf sterk beïnvloedt. Dit is de verhouding tussen de vaste stof en de drager (water).

Bij verven van hogere kwaliteit wordt meer vaste stof gebruikt, meestal tussen 35-40%, afhankelijk van de glansgraad. Het percentage vaste stof per volume geeft aan hoeveel verf er op het oppervlak achterblijft nadat de vloeistoffen zijn verdampt. De algehele prestaties van de verf zijn direct afhankelijk van de samenstelling van de vaste stoffen. Het feit dat een verf veel vaste stoffen bevat, betekent overigens niet altijd dat het product van hoge kwaliteit is. Het hangt ook af van het type vaste stof en het type bindmiddel. Maar daar hebben we het al eerder over gehad.

Zoals je ziet, is krijtverf een kwestie van balans tussen verschillende factoren. Deze balans en de ambachtelijke kwaliteiten van de fabrikant bepalen of we te maken hebben met goede en vooral autentieke krijtverf.

Vergelijk maar eens een brood uit de supermarkt met een brood van een ambachtelijke bakker die 's ochtends vroeg met liefde en vakmanschap zijn brood bakt. Je kunt het verschil zien en proeven Hetzelfde geldt voor krijtverf.

Is krijtverf magisch? Nee, het is gewoon het resultaat van echt vakmanschap.

Veel gestelde vragen:

Is krijtverf een moderne uitvinding?

Nee. Krijt wordt al eeuwenlang gebruikt als vulmiddel in verf. Hetzelfde geldt voor andere ingrediënten zoals modder, zand of klei. Vroeger gebruikten mensen hun eigen bloed als bindmiddel. Een van de beroemdste voorbeelden is het werk van Michelangelo in de Sixtijnse Kapel in Rome. Deze beroemde renaissancekunstenaar schilderde zijn levenswerk tussen 1508 en 1512 en gebruikte voornamelijk krijt en kalk. Wie nu beweert krijtverf te hebben uitgevonden, slaat historisch gezien de plank mis. Wat nieuw is, is de moderne balans tussen de verschillende ingrediënten. Op deze manier worden stabiliteit en betrouwbaarheid bereikt, wat belangrijk is bij het produceren van krijtverf op grote schaal.

Klopt het dat schuren nooit nodig is?

Nee, maar goede krijtverf hecht uitstekend op allerlei oppervlakken. Maar het is een mythe dat krijtverf nooit geschuurd hoeft te worden. Als het oppervlak voldoende ruw en schoon is, is schuren meestal niet nodig. Dit komt omdat hechting plaatsvindt door een chemische reactie waarbij de moleculen als het ware een netje vormen dat zich goed kan hechten aan het ruwe oppervlak. Als het vullend vermogen ook in orde is, kun je zien dat op zulke oppervlakken de hechting goed is en schuren dus niet nodig was.

Maar als je een heel glad oppervlak schildert met krijtverf, dan ontbreekt de ruwheid en kan het netje niet of nauwelijks hechten. Denk aan glazen of melamine voorwerpen. Krijtverf ziet er misschien goed uit, maar het zal er uiteindelijk na een tijdje afbladderen, of het zal op zijn minst erg gevoelig zijn voor krassen die gewoon ontstaan door het gebruik.

Het is dus een sprookje en wordt vaak alleen gebruikt voor commerciële doeleinden. Schuren hoeft trouwens geen vies klusje te zijn. Je hebt meestal ook geen schuurmachine nodig. Ruw het oppervlak gewoon op met een stuk schuurpapier. Hierdoor verviervoudig je het hechtingsoppervlak! Hierdoor hecht de krijtverf extreem goed. Het netje hecht perfect en je kunt trots zijn op het duurzame resultaat.

Moet krijtverf altijd worden beschermd met was of vernis?

Ja, want klassieke krijtverf is erg poreus. Dit is met opzet gedaan om decoratieve technieken mogelijk te maken. Authentieke krijtverf kan bijvoorbeeld gemakkelijk worden geschuurd of gebarsten. Als het niet wordt beschermd, blijven er vingerafdrukken achter, bijvoorbeeld als je er tegenaan wrijft. Om dit te voorkomen moet je klassieke krijtverf beschermen met was of vernis. Er zijn veel mogelijkheden. Op deze website vind je een uitgebreide collectie wassen, kitten en vernissen.Er zijn trouwens ook krijtverven die geen extra bescherming nodig hebben. Dit komt omdat dit type gemodificeerde krijtverf een ander bindmiddel gebruikt. Dit bindmiddel heeft hybride eigenschappen, reguleert vocht en is zelfs bestand tegen UV-stralen. Dit is geen klassieke krijtverf, maar een modernere versie. Hiervoor hebben we bij Autentico onze Autentico Versante. We hebben jarenlang gewerkt aan de ontwikkeling van deze verf. Het is nog steeds een authentieke krijtverf, maar nu met een moderne look. Hij heeft vaak geen extra bescherming nodig en kan zowel binnen als buiten worden gebruikt. Prachtig, toch?

Kun je krijtverf zelf maken?

Dat zou kunnen, want mensen deden honderden jaren geleden hetzelfde. Toen maakte men zich niet zo druk om de consistentie van kleuren, hoewel Michelangelo het daar niet mee eens zou zijn. Het grootste probleem is echter het vinden van de juiste combinatie van ingrediënten. Je kunt op internet allerlei recepten vinden, maar geen enkele geeft bevredigende resultaten. Zeker niet op de lange termijn. Er zijn zelfs bedrijven die producten op de markt brengen die beweren latexverf in krijtverf te kunnen veranderen. Na het lezen van dit artikel weet je dat dit complete onzin is.

Is er een verschil tussen krijtverf en kalkverf?

Ja, er zijn belangrijke verschillen. Krijtverf vormt een beschermende film door een chemische reactie tussen het bindmiddel en de drager. Deze film bepaalt de kwaliteit van de verf.

Kalkverf vormt geen film. Kalkverf droogt door carbonatatie. Het absorbeert CO₂ uit de lucht om de verf terug te brengen in zijn oorspronkelijke staat. En dat is wat kalk is. Het is een zeer intrigerend proces en we zullen er in de nabije toekomst over bloggen.

Is er nog iets waar ik op moet letten voordat ik met krijtverf ga schilderen?

Ja, zorg er altijd voor dat je krijtverf van goede kwaliteit koopt. Er is niets frustrerender dan je werk verpesten omdat je krijtverf van slechte kwaliteit hebt gebruikt of omdat het eigenlijk helemaal geen krijtverf is. Nu weet je waar je op moet letten. Koop je materiaal ook bij een fabrikant of distributeur die je kunt vertrouwen. Bij Autentico maken we al bijna 20 jaar krijtverf van topkwaliteit. We hebben er veel prijzen mee gewonnen. Koop dus originele kwaliteit. Voor de prijs hoef je het niet te laten.